Artikel in Cobouw: Zestig jaar werken aan Afsluitdijk

Op vrijdag 17 december 2010 is een artikel over Klein Wieringen geplaatst in Cobouw genaamd ’zestig jaar werken aan Afsluitdijk’.

Zestig jaar werken aan Afsluitdijk
Algemeen |  Laatst gewijzigd:17-12-2010 13:50  |  Persbureau Noordoost  |  
HIPPOLYTUSHOEF - Ruim zestig jaar is Transport- en Aannemingsbedrijf Klein Wieringen uit Hippolytushoef nauw betrokken bij het onderhoud aan de Afsluitdijk. Opa Piet Klein begon sinds 1950 als onderaannemer aan de zeekering, die na de aanleg in 1932 de Zuiderzee in het IJsselmeer veranderde. De kleinzoons doen anno 2010 nog steeds hetzelfde werk.
Het onderhoud aan de 30 kilometer lange waterkering was tot eind vorige eeuw één van de belangrijkste werkzaamheden voor het Noord-Hollandse bedrijf. ”Als kleine jongens gingen we regelmatig met opa over de Afsluitdijk mee naar Makkum. Onderweg stopte opa dan om even bij het werk te kijken. Wij zochten dan krukels op de stortberm”, herinnert kleinzoon en huidig directeur Jan Klein zich. Ook in de weekeinden gingen de kleinkinderen vaak met opa of vader mee de Afsluitdijk op om het water van de kruin van de dijk weg te laten lopen zodat er de volgende dag weer met vrachtauto’s gereden kon worden. ”We waren eigenlijk altijd wel op de dijk te vinden.” In vroeger jaren had Klein Wieringen dagelijks tussen de zestig en zeventig man op de Afsluitdijk rondlopen. ”’s Ochtends kwam een huif op de vrachtauto en werden de werkers die in Noord Holland en Friesland woonden thuis opgehaald. Op de dijk ging de huif eraf en werd de vrachtauto gebruikt voor het stenenvervoer. ’s Avonds kwam de huif er weer op en werden de mensen weer thuisgebracht”, blikt Jan Klein terug. Opa Piet Klein zag zijn kans schoon toen in 1962 het onderhoud van de Afsluitdijk opnieuw werd aanbesteed. Sinds de opening in 1933 had Rijkswaterstaat de klus aan anderen gegund. Kleinzoon Piet: ”Onze opa had amper machines. Het was vroeger veel meer handwerk. Een enkele kraan misschien, maar voor de rest moesten ze het met een paar schoppen doen en netten om de stenen in te vervoeren. Dat was het wel zo’n beetje.” In de loop der jaren schafte Klein Wieringen machines voor het werk op de dijk aan. Jan schetst: ”Stevige kranen die goed stabiel op een schuin talud konden staan en die ook een flink vermogen hadden voor bijvoorbeeld het uitbreken van stenen.”
Smullen
De aanleg van de Afsluitdijk begon in 1927 en vijf jaar later werd het laatste sluitgat gesloten. Een jaar later reden de eerste auto’s over de splinternieuwe weg tussen Friesland en Noord-Holland. De geplande spoorlijn naast de rijksweg is er nooit gekomen. Voor aannemers als Klein Wieringen is het onderhoud van de Afsluitdijk een klus om van te smullen. Niet alleen bij stormschade komen de mannen in actie, maar vooral ook bij regulier onderhoud. De Afsluitdijk zelf ligt slechts op enkele plaatsen op de gewenste deltahoogte van 10 meter boven NAP. De rest van de dijk heeft een hoogte van 7,5 tot 7,8 meter boven NAP. Daarmee is de dijk feitelijk te laag. Bovendien zijn de kruin en het binnentalud niet meer erosiebestendig. Rijkswaterstaat kondigde in 2006 aan dat de Afsluitdijk een grote opknapbeurt nodig heeft. Een stormvloed aan plannen - het een nog opvallender dan het andere - zag toen het daglicht. Jan Klein: ”Ik verwacht dat de nieuwe plannen voor de dijk volgend jaar bekend zijn. Voor een project van deze omvang is ons bedrijf te klein. Wij proberen uiteraard wel in onderaanneming werkzaamheden aan te nemen. We hebben veel gebiedseigen kennis en kunde in huis. Op het reguliere onderhoud blijven we wel gewoon inschrijven als hoofdaannemer, op voorwaarde dat de risico’s overzienbaar zijn. We zijn een klein bedrijf. Bij sommige nieuwe aanbestedingsvormen zijn de risico’s en verantwoordelijkheden te veel naar de aannemer overgegaan. Gezien de omvang van ons bedrijf wordt het financiële risico dan te groot”, legt Klein uit.
Eigen kraanschip
De nieuwe koers van Rijkswaterstaat is voor het bedrijf reden sinds 2000 op minder grote schaal dan voorheen onderhoud aan de Afsluitdijk te plegen. Hoewel de laatste tien jaar meer projectmatig gewerkt wordt, zijn de werknemers van Klein ieder jaar na het stormseizoen wel op de Afsluitdijk te vinden. ,,We voeren tegenwoordig kleinere reparaties uit”, zegt Piet. ”We doen nog steeds zetwerk en verrichten ook stortwerkzaamheden met basaltstenen.” Dat laatste gebeurt vanaf een eigen kraanschip. De basaltstenen worden al sinds 1932 per schip vanuit het Duitse Eiffelgebied over de Rijn aangevoerd. In onderaanneming verhoogde Klein Wieringen afgelopen herfst nog een gedeelte van de 20 kilometer lange stortberm, die pal voor de Afsluitdijk ligt. Het dijkje is nodig om tijdens storm de ergste golven te breken. In de zestig jaar dat Klein Wieringen op de Afsluitdijk actief is, werd de steenbekleding aan de Waddenzeekant over de volledige lengte met zwaardere zetsteen verstevigd. Ook de natuurstenen glooiing aan de IJsselmeerzijde tussen Kornwerderzand en Breezanddijk is opnieuw gezet. Een deel daarvan kreeg nieuwe betonelementen.
Bedrijfsprofiel
Transport- en Aannemingsbedrijf Klein Wieringen werd in 1931 opgericht door Piet Klein. De kleinzonen Jan, Piet en Hans Klein en kleindochter Geja vormden samen de derde generatie. In 2003 kwam Geja om het leven tijdens een verkeersongeval. Sindsdien staan de drie kleinzonen samen aan het roer. Anno 2010 telt het aannemingsbedrijf twintig werknemers en realiseert het een jaarlijkse omzet van vijf miljoen euro. De winst die het bedrijf haalt, is voldoende. Zestig procent van de omzet wordt gegenereerd in de waterbouw, waaronder ook het onderhoudswerk aan de Afsluitdijk valt. Dertig procent van de omzet komt uit de grond- en wegenbouw. Het restant wordt gehaald uit overige werkzaamheden, zoals het jaarlijks plaatsen van mosselzaadvanginstallaties in de Waddenzee. Klein Wieringen verricht veel projectmatige werkzaamheden. Daarnaast is het onderhoud van het Noord-Hollands Kanaal en het uitbaggeren van de hoofdvaarten en zijkanalen van het Wieringermeer een belangrijke activiteit voor het bedrijf. In opdracht van de provincie Noord-Holland wordt onderhoudswerk aan kunstwerken op de vaste wal verricht.
Materieel
In Den Oever heeft het familiebedrijf een eigen los- en opslagkade aan het IJsselmeer. In totaal heeft Klein Wieringen vier kraanschepen en diverse pontons in bezit. Het oudste schip uit 1992 werd twee jaar geleden van duurzame motoren voorzien. Een bewuste keuze. ”We werken altijd met jong materieel en willen graag bijblijven. Dat moet ook, wil je concurrerend blijven”, aldus kleinzoon Piet Klein.